woensdag 22 september 2010

04. 10 november 2008

Beste Ljoedmila Jevgenjevna!

Dank u voor uw brief en voor de belangstelling die u toont.

Mijn herinneringen zijn sterk fragmentarisch (emotioneel) van aard, dat wil zeggen dat ik mij herinner wat emotioneel getint is, de rest bijna helemaal niet.

Soms ervaar ik een plaatsvervangend geheugen, dat wil zeggen: ik herinner mij iets dat mij in feite door mijn ouders was verteld. Toch weet ik dat ik sinds mijn kinderjaren “heel duidelijk” een fabrieksdirecteur wou worden. Dat mag overigens niet echt verrassen: mijn ouders hadden hun hele leven in een fabriek gewerkt, de crèche waar ik verbleef hoorde bij de fabriek, de Pioniersgroep [12] was van de fabriek, de fabrieksdirecteur was de hoogst mogelijke autoriteit.

Mijn vader en moeder, zoals ik het nu begrijp, hadden een extreme hekel aan de Sovjetmacht, maar zij deden alles om me af te schermen van hun invloed in deze kwestie, aangezien zij anders mijn hele leven hadden kunnen verpesten. En ik ben opgegroeid als een “ware gelovige” van de Komsomol, zonder ook maar een moment te twijfelen aan wie de vrienden waren en wie de vijanden.

Bij het kiezen van mijn levenspad heb ik mezelf niet alleen gericht op de productie van chemische stoffen [13], maar ook op defensie, aangezien ik van mening was dat de bescherming tegen “externe vijanden” het allerbelangrijkste was.

Mijn werk voor de Komsomol in het instituut [14] was, uiteraard, geen uitdrukking van een politieke roeping, maar een streven naar leiderschap. Ik heb mij persoonlijk nooit voor de ideologie geëngageerd, het organisatorisch werk was mijn ding.

Bouwbrigades, werkervaringen in een fabriek - dat vond dit allemaal heel erg leuk, ik zag het specifiek als een kans voor de zelfrealisatie van een productie-persoon, een manager.

Toen ze mij na het instituut toewezen [15] aan een ministerie - het Gosgortekhnadzor [16] - was ik zeer teleurgesteld, want ik wilde naar een fabriek, en dus vroeg ik om te mogen werken voor het districtscomité van de Komsomol, om niet voor drie jaar naar een ministerie te moeten gaan.

De NTTM [17] centra, het zakenleven, het verdedigen van het Witte Huis [18]...













De verdediging van het Witte Huis (1990)

Interessant om weten is dat de partijsecretaris van het instituut mij in 1987 voorstelde om mijn loopbaan in de Komsomol verder te zetten en dat hij verbaasd was dat ik voor de “zelf gefinancierde dingen” koos. [19]

Nu, wat de “grenzen” betreft, die bestonden voor mij uit één principe: nooit mijn standpunt veranderen [20] onder dwang en zonder argumenten. We hadden een voortreffelijke rector [21] G.A. Jagodin. Hij noemde mij “zijn meest weerbarstige secretaresse” (bedoeld wordt secretaris van het Komsomol comité van het departement). Het is niet moeilijk te begrijpen dat hij mij gemakkelijk had kunnen breken, maar heeft dat niet gedaan, waardoor mijn karakter kon worden getemperd. Helaas, in 1985 kreeg hij een promotie en verliet hij het instituut.

Ik had nog een tweede keer geluk. De secretaris van ons partijcomité in het district Sverdlov was Kislova, en een lid van het bureau was de minister van de industrie voor bouwmaterialen, B.N. Jeltsin. Ik heb een echt lesje in moed van hen gekregen toen zij “door de mangel” werden gehaald, maar ze gaven geen kik. Kislova heeft Jeltsin overigens niet verraden. Ik kan mij voorstellen wat haar dat gekost moet hebben.

Terwijl we het daar nu toch over hebben, in 1999 was Y.K. Ligatsjev de gedeputeerde [22] voor de regio Tomsk waar ik toen werkte, en die deed al het mogelijke om mij “door de mangel” te halen. Ik vroeg onze mensen om niet in de tegenaanval te gaan, omdat hij al heel oud was, hoewel we “meer dan genoeg” over hem konden vertellen.

Ik beschouwde mijzelf als een lid van het team van Jeltsin. Eén van de velen. Precies daarom ging ik mee het Witte Huis verdedigen in 1991, en ook zijn burgemeesterschap in 1993, en het was ook daarom dat ik deel uitmaakte van de staf van zijn informele pre-electorale hoofdkwartier in 1995-1996. Ik neem aan dat dit zowat de meest gevaarlijke onderneming in mijn leven was (of toch bijna). Het is vooral omwille van Boris Nikolajevitsj dat ik mij niet heb verzet tegen Poetin, ook al had ik zo mijn mening over hem.

Nu, wat betreft het wereldje van de “oligarchen”, ik heb mij altijd verzet tegen zulk een allesomvattend concept. Wij waren totaal verschillende personen. Goesinskij en Berezovskij, Bendoekidze en Potanin, Prochorov en ik. We hadden compleet verschillende doelstellingen in het leven, en ook verschillende opvattingen over het leven. Je kan beter zeggen dat er oliebaronnen en metallurgisten waren, mannen van de massamedia en bankiers. En zelfs dat is waarschijnlijk niet erg nauwkeurig.

Ik denk dat ik mezelf kan omschrijven als een Voltaireaan, dat wil zeggen een voorstander van het vrije denken, de vrijheid van meningsuiting. In deze zin was B.N. Jeltsin mijn ideaal, net zoals G.A. Jagodin vóór hem. Het samenwerken met hen heeft nooit enig intern protest bij mij opgeroepen.

De nederlaag van NTV [23] (ik had geprobeerd om hen te helpen met geld, iets wat mij tijdens mijn eerste proces ten laste werd gelegd) werd mijn “Rubicon”. Met name de nederlaag van het team, niet de overdracht van eigendom, begrijp me goed.

Ik moet nu afbreken. Dank u voor uw brief. Ik hoop op een voortzetting van de communicatie.

Respectvol,

М.


Noten

[12] De Pioniersbeweging was een organisatie voor kinderen die werd gestuurd door een communistische partij. Meestal kwamen de kinderen in de organisatie op de lagere school en bleven ze tot de adolescentie. De jongeren traden daarna gewoonlijk toe tot de Komsomol [10].

[13] De productie van chemische stoffen - Chodorkovskij is afgestudeerd in Chemische Technologie aan het Moskouse Mendelejev Instituut voor Chemie en Technologie in 1986.

[14] Het instituut is het Moskouse Mendelejev Instituut voor Chemie en Technologie.

[15] Het begrip "toewijzing" duidt op het Sovjet-systeem van het toewijzen van afgestudeerden aan banen waarin zij geacht werden het meest nuttig te kunnen zijn voor de staat.

[16] Het Gosgortekhnadzor is het Staatscomité voor Toezicht op de Arbeidsveiligheid in de Industrie en de Mijnbouw onder toezicht van de Raad van Ministers van de USSR.

[17] De NTTM centra waren de Wetenschappelijk-Technische Creativiteitscentra voor Jongeren, commerciële ondernemingen die in de tijd van de perestroika werden opgericht onder de vleugels van het Centraal Comité van de Komsomol.

[18] Het verdedigen van het Witte Huis - in augustus 1990 begonnen burgers van Moskou zich te verzamelen rond het Witte Huis - het Huis van de regering van de Russische Federatie - en begonnen barricades op te richten, nadat een groep van leden van de regering van de Sovjet-Unie had geprobeerd om de controle van het land uit handen te nemen van de Sovjet-president Michail Gorbatsjov. Het evenement destabiliseerde de Sovjet-Unie en wordt algemeen beschouwd als een belangrijke stap in het ter ziele gaan van de Communistische Partij en de ineenstorting van de Sovjet-Unie.

[19] De term "zelf gefinancierd" is een term uit de perestroika periode die gebruikt werd om een nieuwe manier van zakendoen te beschrijven: zonder staatssteun.

[20] Veranderen - het Russische werkwoord изменять - izmenjat ' kan “veranderen” betekenen, maar ook “verraden”.

[21] Een rector is de voorzitter van een college of provoost.

[22] Een gedeputeerde is een lid van het parlement.

[23] NTV is een Russische tv-zender. Hij werd opgericht in 1993 en trok de beste journalisten en nieuwslezers van die tijd aan. De zender introduceerde hoge professionele normen in de Russische televisie, bracht live-verslaggevingen en een scherpe analyse van de actualiteit. In 2001 was de zender erg onpopulair in het Kremlin. Het bedrijf kwam in de problemen en werd gedwongen om sluiten, vooral omwille van schulden bij Gazprom. Michail Chodorkovskij heeft tevergeefs geprobeerd om de zender te redden, hij had hulp aangeboden voor een bedrag van 200 miljoen US dollar.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten