Bedankt voor het antwoord dat u schreef op de vooravond van uw rechtszaak. Nu, op dit moment, is de zitting bezig, en vanavond gaan we er iets over horen op de radio - dat zal vrijwel zeker geen vrolijk nieuws zijn.
Uw brief heeft mij verbaasd. Ik werd in een andere werkelijkheid gegooid: alsof we ons in verschillende hoeken van de schepping bevinden. Maar er is één substantieel en gemeenschappelijke ding - een bewuste houding ten aanzien van onze persoonlijke levenswandel. De plaats waarop dit bewustzijn op zo productieve wijze plaatsvindt is, in uw geval, de gevangenis in het kwadraat. Welke ander naam kan je geven aan een kerker en aan vrijheidsberoving? Lager kan je niet vallen. Tegelijk is het een onverwachte verheffing van een ongebroken geest en van een gespannen werkende geest. Zo zit de Tibetaanse monnik in de ijzige wildernis, met zijn warme kont laat hij de dingen om zich heen smelten, of bereidt hij, op een manier die wij niet kennen, de grond waarop grassen en kleine bloemen beginnen te groeien. En op deze open plek groeien de zeldzame vruchten van het bewustzijn van zichzelf en van de wereld rondom, van mededogen, van geduld. En voorwaar, die jongens boven (in beide betekenissen!) bezorgen u niet alleen bekendheid en faam - goed of slecht, in dit kader hebben die begrippen geen zin - maar door u groeit een proces dat gestuurd wordt door een wijze goeroe, een spirituele leraar, of een soort van ouderling die toegewezen is aan deze plek.
Ik was altijd gefascineerd door de stroming waarin een persoon zich bevindt vanaf de geboorte tot de dood. De stroming draagt je, en je drijft mee, je probeert haar wendingen te voorzien, soms probeer je in het midden van de stroming te stoppen, wil je een onafhankelijke beweging maken, om de richting enigszins te wijzigen. En er is altijd een nieuw startpunt, op het moment dat je er je van bewust wordt dat je leven deel uitmaakt van een bredere stroming, en op alle latere momenten van “heroriëntatie”. Dat is een erg fascinerend verhaal - elk menselijk lot. Ik denk dat u meer te vertellen heeft dan vele mensen, aan wie het leven niet zulke extreme en uiteenlopende ervaringen heeft gegeven. Ze hebben u de tijd gegeven om na te denken. Geforceerd. Maar u bleek een goede leerling te zijn. Daarover wil ik praten.
Laten we eens een referentiepunt nemen: kindertijd, familie, richtlijnen en intenties. Hoe heeft u uw leven gepland in de tijd toen die idee voor het eerst bij u opkwam?
Bij mij gebeurde dat al heel vroeg: mijn ouders waren min of meer wetenschappers. Traditionele emenesen, [9] al hadden ze een graad. En ik werd naar de wetenschap gedreven - dat was de biologie, en de idee van het “dienen van de mensheid”. Een bevrediging van ijdelheid en een onjuiste opvatting over hoe de wetenschap de weg vrijmaakt - ja, dat is de emenes - gingen perfect samen in mijn bewustzijn. Uiteraard verdwenen alle illusies met de tijd. Vertel me, hoe zag u uw toekomst als een jongen? Wat was uw plan voor het leven toen u jong was? Ik weet natuurlijk dat u bij de Komsomol [10] was, en dat u zelfs goed functioneerde in die omgeving, die voor mij (ik ben 15 jaar ouder dan u) absoluut ongeschikt was. U voelde zichzelf waarschijnlijk een van hen, of beeldde zich op zijn minst in een “Komsomol leider” te zijn. Daarna was u “een van hen” in het milieu van de “oligarchen”, die ook een interessant leven hebben, en erg aantrekkelijk zijn voor het grote publiek. U heeft duidelijk de grenzen van het toelaatbare overschreden, u heeft (bewust of onbewust) een soort van ongeschreven wet overtreden. U heeft de grens overschreden van wat is “toegestaan” in die bovenste kringen waar ik niet kan doordringen en, eerlijk gezegd, waar ik zelfs nog nooit heb geprobeerd om door te dringen. En dat is precies waarover ik wil praten.
Ieder van ons kiest voor zichzelf zijn eigen grenzen, die hij niet overschrijdt. Een voorbeeld: mijn vriendin Natasja Gorbanevskaja demonstreerde op het Rode Plein in jaar 1968 met een kind van drie maanden [11], en belandde in de “gekkenmand”. Haar instinct tot zelfbehoud was, indien niet geheel afwezig, toch duidelijk verzwakt. Ik zou niet naar buiten zijn gekomen, zelfs zonder een kind. Gewoon uit dierlijke angst. Maar op een algemene vergadering in het Instituut voor Algemene Genetica, waar ik toen werkte, kon ik niet stemmen “voor een veroordeling”, en op het moment dat we onze hand moesten opsteken wandelde ik de zaal uit onder de verbaasde blikken van mijn collega's. Dat was mijn grens. Een zeer bescheiden. Ik heb er ook niet veel voor moeten betalen - bij de eerste kans die ze schoon zagen stuurden ze mij weg. Uiteindelijk ben ik begonnen met het schrijven van boeken.
De demonstratie op het Rode Plein (1968)
Waar lagen uw ethische grenzen in uw jeugd? Hoe veranderden ze met de tijd? Ik ben er absoluut van overtuigd dat u daar heeft over nagedacht, ik heb zelfs een aantal van uw bedenkingen daarover gelezen. Maar om ons gesprek vruchtbaarder te maken, moeten we de dingen stap voor stap behandelen om bij de dag van vandaag te belanden. Tussendoor moet ik u vertellen dat op de radio gemeld werd dat ze u geen voorwaardelijke vervroegde invrijheidstelling hebben gegund.
De rechtbank heeft haar zaakjes goed voor elkaar. We hadden niet anders verwacht. We hebben nu dus een onbepaalde tijd om over dit abstract, maar interessant onderwerp te praten, en we zullen in staat zijn om onze dialoog verder te zetten.
Met respect,
Ljoedmila Oelitskaja
Noten
[9] "emenes" komt van de Russische afkorting “MNS”, of “Jong Wetenschappelijk Medewerker”, een lage positie in de hiërarchie van onderzoeksinstellingen.
[10] Komsomol was de jongerenorganisatie van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie (CPSU). De leeftijd om toe te treden was 14 jaar, de maximumleeftijd was 28 jaar.
[11] Natalja Gorbanevskaja (°1936) is een Russische dichteres en één van de acht demonstranten die op 25 augustus 1968 op het Rode Plein in Moskou protesteerden tegen de Sovjet-invasie in Tsjecho-Slowakije. Omdat ze pas was bevallen werd ze niet samen met de andere demonstranten berecht. Ze werd gearresteerd in december 1969 en opgesloten in een psychiatrische instelling tot februari 1972.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten